تنگی مقعد همان‌طور که از نامش پیداست، به باریک شدن کانال مقعد اشاره دارد. مقعد بخش انتهایی روده بزرگ است که مدفوع از بدن شما خارج می‌شود. این بیماری اغلب در بزرگسالان رخ می‌دهد، امّا ممکن است در موارد نادری مانند تنگی مقعد مادرزادی نیز این مسئله رخ دهد.
علائم تنگی کانال مقعد می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد، اما تقریباً همیشه شامل عدم توانایی مدفوع می‌شود. اغلب اوقات، تغییر آنچه می‌خورید و داروها علائم تنگی مقعد را کاهش می‌دهد. اما اگر تنگی مقعد شدید دارید، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. در این مقاله از وب سایت دکتر قمری به معرفی این عارضه خواهیم پرداخت.
تنگی مقعد چقدر شایع است؟
تنگی مقعد نادر است، چه در مورد بزرگسالان صحبت کنیم یا تنگی مقعد مادرزادی (CAS)، اما محققان هنوز در حال جمع‌آوری داده‌هایی در مورد تعداد دفعات وقوع آن هستند.
علائم تنگی مقعد چیست؟
یبوست برای هر کسی که تنگی مقعدی دارد، علامت اصلی است. اما نوزادان و بزرگسالان ممکن است علائم متفاوتی داشته باشند.
علائم در بزرگسالان
بزرگسالان ممکن است یبوست همراه با علائم دیگری مانند:
- اسهال.
- بی‌اختیاری مدفوع.
- تخلیه ناقص (احساس می‌کنید که بعد از رفتن به حمام همچنان نیاز به مدفوع دارید).
- مدفوع‌های باریک، مانند مدفوع که به اندازه یک مداد وسعت دارد.
- درد هنگام تلاش برای مدفوع کردن
- خونریزی از رکتوم.
علائم در نوزادان
شایع‌ترین علامت زمانی است که نوزاد نمی‌تواند به راحتی مدفوع خود را دفع کند، پس از آن علائم زیر را ممکن است مشاهده کنید:
- گریه و هیاهو که نمی‌توانی آرام کنی.
- مدفوع‌های باریک
- نقطه فرورفته روی سر کودک، کمتر از شش پوشک خیس در روز و سایر علائم کم آبی بدن.
- شکم متورم.
چه چیزی باعث تنگی مقعد می‌شود؟
تنگی مقعد در بزرگسالان زمانی اتفاق می‌افتد که بافت اسکار در مقعد انباشته می‌شود و لایه‌ای از فیبر سخت و غیر کششی را به دیواره‌های مقعد شما اضافه می‌کند تا باریک‌تر شود. بافت اسکار ممکن است پس از درمان پزشکی یا جراحی در داخل یا نزدیک مقعد شما ایجاد شود. همچنین در صورت ابتلا به یک بیماری مزمن (طولانی مدت) که باعث التهاب می‌شود، ممکن است رخ دهد.
مسائلی که ممکن است باعث ایجاد بافت اسکار شوند عبارتند از:
- عفونت‌های مقعدی مانند کلامیدیا، تب‌خال ناحیه تناسلی، ویروس پاپیلوم انسانی (صبر مقعدی) سیفلیس، سوزاک، هپاتیت A، هپاتیت B و اچ‌آی‌وی.
- بیماری التهابی روده.
- استفاده بیش از حد از ملین‌ها.
- پرتودرمانی برای درمان سرطان مقعد ممکن است باعث ایجاد بافت اسکار شود که منجر به تنگی مقعد می‌شود.
تنگی مادرزادی مقعد
تنگی مقعد در نوزادان نوعی ناهنجاری آنورکتال است که در طی آن اتفاق می‌افتد رشد جنین. کارشناسان دلیل دقیق آن را نمی‌دانند.
تنگی مقعد چه عوارضی دارد؟
عوارض به علائم شما بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر بی اختیاری مدفوع دارید، ممکن است در اطراف مقعد زخم ایجاد کنید. اگر یبوست مزمن دارید، ممکن است دچار یبوست شوید نهفتگی مدفوع. اگر کودک شما CAS (تنگی مادرزادی مقعد) داشته باشد، ممکن است دچار کم آبی شود. یبوست: ۶ نکته برای کمک به بازگشت به حرکات منظم روده و رفع یبوست را بررسی کنید.
پزشک چگونه تنگی مقعد را تشخیص می‌دهند؟
مراحل تشخیص برای نوزادان و بزرگسالان متفاوت است:
تشخیص تنگی مادرزادی مقعد (CAS)
پزشکان معمولاً علائم تنگی مقعدی مادرزادی را در طول معاینه نوزاد تشخیص می‌دهند که ممکن است شامل معاینه رکتوم دیجیتال شود.
اگر کودک شما ظرف 24 تا 48 ساعت پس از تولد مکونیوم را دفع نکند یا اگر اولین دفعات دفع کودک شما به طور غیرمعمولی باریک باشد، پزشک ممکن است به CAS مشکوک شود. آنها ممکن است آزمایش‌های زیر را برای تأیید ابتلای کودک شما به CAS انجام دهند:
- سونوگرافی شکم.
- تنقیه باریم.
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن.
تشخیص تنگی مقعد در بزرگسالان
پزشک متخصص در مورد علائم و سابقه پزشکی شما می‌پرسد. اگر جراحی داشتید، آن سوابق را بررسی خواهند کرد. آنها آزمایش‌های زیر را انجام خواهند داد:
- معاینه دیجیتال رکتوم
- آنوسکوپی.
- پروکتوسکوپی.
تنگی مقعد چگونه درمان می‌شود؟
چه تنگی مقعد داشته باشید، چه کودکتان، درمان‌های اولیه شامل اقداماتی است که می‌توانید انجام دهید تا دفع مدفوع بزرگ‌تر را برای شما آسان‌تر کند. پزشک ممکن است توصیه کند:
- استفاده از نرم‌کننده‌های مدفوع برای نوزادان یا ملین‌ها و نرم‌کننده‌های مدفوع برای بزرگسالان برای کمک به حرکت راحت‌تر مدفوع از طریق مقعد باریک.
- تغییر آنچه می‌خورید و می‌نوشید، بنابراین وعده‌های غذایی روزانه شما حاوی مقدار زیادی مایعات و فیبر است.
درمان‌های دیگر برای نوزادان
پزشک کودک شما ممکن است گشاد کردن مقعد را انجام دهد تا به آرامی مقعد کودک شما را بکشد. اتساع مقعد شامل قرار دادن یک دستگاه کوچک و روغن زده شده (گشاد کننده) در مقعد کودک شما است. پزشک بعد از چند ثانیه دیلاتور را خارج می‌کند.
کودک شما ممکن است این درمان را دو بار در روز به مدت چند هفته دریافت کند. هر هفته، آنها از گشادکننده‌های کمی بزرگ‌تر استفاده می‌کنند تا مقعد کودک شما در نهایت به اندازه طبیعی برسد. کودک شما پس از آن در چند ماه آینده درمان‌های کمتری نیاز خواهد داشت. به ندرت، نوزادان مبتلا به تنگی مقعدی نیاز به درمان دارند آنوپلاستی.
درمان‌های دیگر برای بزرگسالان
اگر تغییر رژیم غذایی یا استفاده از ملین‌ها تفاوتی ایجاد نمی‌کند، ممکن است پزشک اتساع مقعد را توصیه کند. آنها ممکن است این درمان را برای شما انجام دهند یا نحوه استفاده از دیلاتور را در خانه به شما نشان دهند. اگر اتساع وضعیت شما را بهبود نبخشد، ممکن است جراحی را توصیه کنند. جراحی‌ها ممکن است:
- آنوپلاستی: این جراحی مشکلاتی را در مقعد شما که از عملکرد صحیح آن جلوگیری می‌کند، ترمیم می‌کند. جراح مقعد شما را بازسازی می‌کند تا بتواند شل شود و به اندازه طبیعی خود بزرگ شود.
- اسفنکتروتومی: در این روش، جراح عضله اسفنکتر داخلی شما را برش می‌دهد تا تنش مقعد شما را کاهش دهد.
اگر تنگی مقعد داشته باشم چه انتظاری می‌توانم داشته باشم؟
احتمالاً درمان به مقعد شما کمک می‌کند تا به اندازه طبیعی خود بازگردد و علائم تنگی مقعد شما را کاهش دهد. متاسفانه، تنگی مقعد اغلب افراد مبتلا به بیماری التهابی روده مادام العمر (IBD) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر وضعیت شما چنین است، پزشک به شما کمک می‌کند تا راه‌هایی برای مدیریت IBD پیدا کنید.
نحوه نگهداری و مراقبت
اگر تنگی مقعد دارید، بدن شما احتمالاً مشکلات زیادی مانند جراحی هموروئید یا مدیریت یک بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون را پشت سر گذاشته است. تنگی مقعد ممکن است یک چالش دیگر برای سلامت دستگاه گوارش شما باشد. درمان ممکن است علائم شما را کاهش دهد. و در اینجا چند پیشنهاد از کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای حفظ حرکت مدفوع خود انجام دهید:
- آب و مایعات بیشتر بنوشید: روز خود را با یک لیوان آب گرم شروع کنید. به راحتی آن را با یک فنجان قهوه دنبال کنید. کافئین می‌تواند ماهیچه‌های دستگاه گوارش شما را بیدار کند، که ممکن است به مدفوع شما کمک کند.
- فعال بمانید: چه پیاده روی سریع داشته باشید و چه با دوچرخه، حرکت عضلات شکم شما را تحریک می‌کند و خون را به روده‌های شما می‌فرستد. تمام آن فعالیت ممکن است منجر به مدفوع منظم‌تر شود.
- نرم کننده‌ها و ملین‌های مدفوع را در نظر بگیرید: گاهی اوقات، بدن شما برای دفع مدفوع فقط نیاز به تقویت دارد. ارائه دهنده شما ممکن است نرم کننده‌ها و ملین‌های مدفوع را تجویز کند، یا ممکن است از داروهای بدون نسخه استفاده کنید. اما اگر به بیماری التهابی روده مبتلا هستید که ممکن است بر نوع ملین یا نرم کننده مدفوع که باید مصرف کنید، از پزشک خود راهنمایی بخواهید.
