رفع یبوست به شیوه‌های درمانی امکان‌پذیر است، امّا با چند نکته می‌توان روند بهبود آن را تسریع بخشید و مانع از ایجاد مجدد آن شد. افزایش مصرف فیبر و آب، فعالیت بدنی منظم، و رعایت زمان‌بندی منظم برای دفع مدفوع از جمله این نکات هستند. همچنین، پرهیز از مصرف غذاهای چرب و مشورت با پزشک در صورت لزوم ضروری است. در این مقاله از وب سایت دکتر قمری به نکات مهم برای رفع یبوست و بازگشت به حرکات منظم روده پرداخته‌ایم.
۶ نکته برای رفع یبوست و بازگشت به حرکات منظم روده
یبوست، مشکل رایجی است که بسیاری از افراد در دوره‌ای از زندگی خود با آن مواجه می‌شوند. این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله استرس، داروها، رژیم غذایی نامناسب و شرایط پزشکی یا جراحی باشد. در ادامه، شش نکته برای کمک به رفع یبوست آورده شده است.
۱- افزایش فعالیت فیزیکی، مصرف آب و فیبر
بیشتر موارد یبوست به دلیل کمبود مصرف غذاهای مناسب، کمبود آب و فعالیت بدنی ناکافی است. راه‌حل ساده است: بیشتر حرکت کنید، آب بیشتری بنوشید و فیبر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. فیبر حجم مدفوع را افزایش می‌دهد و به حرکت آسان‌تر آن در روده کمک می‌کند. استفاده از پروبیوتیک‌ها نیز می‌تواند ترکیب باکتری‌های روده را تغییر داده و به رفع یبوست کمک کند.
۲- زمان‌بندی برای حرکات روده
سعی کنید زودتر از خواب بیدار شوید، صبحانه بخورید و زمانی را برای حرکت روده‌های خود اختصاص دهید. غذا می‌تواند نیاز به رفتن به توالت را تحریک کند و در خانه خود احساس آرامش بیشتری خواهید داشت. اما زمان زیادی را در توالت سپری نکنید. استفاده از تلفن همراه، کار با رایانه یا خواندن کتاب در توالت می‌تواند منجر به فشار بیشتر و افزایش مشکلات یبوست شود.
۳- بررسی رژیم غذایی
تغییرات شدید در رژیم غذایی می‌تواند یبوست را ایجاد کند. حذف ناگهانی تمام چربی‌ها از رژیم غذایی، یکی از این تغییرات است. برای حرکت بهتر مدفوع در روده، به کمی چربی نیاز دارید. بررسی کنید که آیا رژیم غذایی‌تان تغییر کرده است یا خیر و سعی کنید تعادل مناسبی از مواد مغذی را حفظ کنید. رفع یبوست را با داشتن رژیم غذایی متعادل به دست آورید.
۴- فیبر همیشه راه‌حل نیست
اگر افزودن فیبر به رژیم غذایی موجب نفخ و انسداد بیشتر می‌شود، ممکن است مشکلی مانند «یبوست انتقال آهسته» وجود داشته باشد. در این حالت، فیبر در روده می‌نشیند و وضعیت را بدتر می‌کند. اگر این مشکل را دارید، به جای افزودن بیشتر فیبر، با پزشک خود مشورت کنید.
۵- مشاوره با پزشک
اگر رفع یبوست با درمان‌های ساده انجام نمیشود و هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد، به پزشک مراجعه کنید. یبوست مزمن می‌تواند نشانه‌ای از شرایطی مانند پرکاری تیروئید، هیپرکلسمی، بیماری سلیاک یا سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) باشد. همچنین، یبوست ناشی از مصرف مواد افیونی نیاز به درمان پزشکی دارد.
۶- درمان‌های دیگر برای یبوست شدید
برای یبوست شدید که با تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی بهبود نمی‌یابد، ممکن است نیاز به درمان‌های دیگری باشد. ملین‌ها و داروهای تقویت‌کننده حرکتی می‌توانند توسط پزشک تجویز شوند. همچنین، درمان‌های خانگی مانند استفاده از روغن‌های گیاهی یا معدنی رژیمی ممکن است کمک‌کننده باشند. جراحی به عنوان آخرین گزینه در نظر گرفته می‌شود.
عدم درمان یبوست چه عواقبی دارد
یبوست درمان نشده می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود. برخی از این عوارض عبارت‌اند از:
۱- بواسیر (هموروئید)
بواسیر زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی در ناحیه مقعد و راست‌روده متورم و ملتهب شوند. فشار و تلاش زیاد برای دفع مدفوع می‌تواند باعث تورم این رگ‌ها شود که منجر به درد، خونریزی و خارش در ناحیه مقعد می‌شود. درمان بواسیر باید توسط متخصصان انجام شود.
۲- شقاق مقعد (آنال فیشر)
شقاق مقعد ترک یا زخم دردناک در پوشش مقعد است که می‌تواند به دلیل دفع مدفوع سخت یا بزرگ ایجاد شود. این ترک‌ها معمولاً دردناک هستند و می‌توانند باعث خونریزی در هنگام دفع مدفوع شوند. برای درمان شقاق با متخصصان ما در ارتباط باشید.
۳- انسداد روده
یبوست شدید و طولانی مدت ممکن است منجر به انسداد روده شود، وضعیتی که مدفوع به طور کامل از روده‌ها عبور نمی‌کند. این حالت می‌تواند نیاز به مداخلات پزشکی فوری داشته باشد و در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی باشد.
۴- افتادگی رکتوم
افتادگی رکتوم زمانی رخ می‌دهد که بخشی از رکتوم از محل خود در داخل بدن خارج شده و به سمت بیرون از مقعد حرکت کند. این وضعیت به دلیل فشار مکرر و طولانی مدت برای دفع مدفوع ایجاد می‌شود و ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح داشته باشد.
۵- سفت شدن مدفوع (فکال ایمپکشن)
فکال ایمپکشن وضعیتی است که در آن مدفوع در روده به قدری سفت می‌شود که نمی‌تواند به طور طبیعی دفع شود. این مشکل ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی داشته باشد و در برخی موارد نیاز به تخلیه دستی توسط پزشک است.
۶- ایجاد فتق
یبوست مزمن و تلاش زیاد برای دفع مدفوع می‌تواند باعث ضعف در دیواره‌های عضلانی شکم شود که منجر به ایجاد فتق می‌شود. در این حالت، بخشی از روده یا دیگر بافت‌های داخلی از طریق یک نقطه ضعیف در دیواره شکم به بیرون فشار می‌آورد.
سخن پایانی
یبوست مشکلی است که می‌تواند با تغییرات ساده در سبک زندگی و رژیم غذایی رفع شود. با این حال، اگر این تغییرات کارساز نبودند، مشورت با پزشک و استفاده از درمان‌های تخصصی می‌تواند کمک‌کننده باشد. اگر یبوست شما همچنان ادامه دارد و به نظر نمی‌رسد که حرکات روده‌تان طبیعی باشد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا راه‌حل‌های مناسب برای شما ارائه شود.
